PRAWO WEKSLOWE - Ustawa z dnia 28 kwietnia 1936 r.
Dziennik Ustaw Nr. 37. Poz. 282. z dnia 11 maja 1936
TYTUŁ I - Weksel
trasowany.
Dział I. Wystawianie i
forma weksla.
Dział II. Indos.
Dział III
Przyjęcie.
Dział
IV Poręczenie wekslowe.
Dział V
Płatność
Dział VI
Zapłata
Dział VII
Zwrotne poszukiwanie z powodu nie przyjęcia lub niezapłacenia
Dział
VIII Wyręczenie.
Dział IX Wtóropisy
i odpisy weksla.
Dział X
Zmiany.
Dział XI
Przedawnienie.
Dział
XII Przepisy ogólne.
Dział XIII Roszczenie z tytułu
niesłusznego wzbogacenia.
Dział
XIV Kolizja ustaw.
Dział XV
Protest.
Dział
XVI Weksle zaginione.
TYTUŁ II - Weksel własny.
TYTUŁ III -
Przepisy końcowe i przejściowe
TYTUŁ I. Weksel trasowany.
Dział I. Wystawianie i forma weksla.
Art. 1. Weksel trasowany zawiera:
1. nazwę "weksel" w samym tekście dokumentu, w języku,
w jakim go wystawiono;
2. polecenie bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej;
3. nazwisko osoby, która ma zapłacić (trasata);
4. oznaczenie terminu płatności;
5. oznaczenie miejsca płatności;
6. nazwisko osoby, na której rzecz lub na której z1ecenie zapłata
ma być dokonana;
7. oznaczenie daty i miejsca wystawienia weksla;
8. podpis wystawcy weksla.
Art. 2. Nie będzie uważany za weksel trasowany dokument,
któremu brak jednej z cech, wskazanych w artykule poprzedzającym, wyjąwszy przypadki,
określone w ustępach następujących. Weksel bez oznaczenia terminu płatności uważa
się za płatny za okazaniem. W braku osobnego oznaczenia, miejsce, wymienione obok
nazwiska trasata, uważa się za miejsce płatności, a także za miejsce zamieszkania
trasata. Weksel, w którym nie oznaczono miejsca wystawienia, uważa się za wystawiony w
miejscu, podanym obok nazwiska wystawcy.
Art. 3. Weksel może być wystawiony na własne zlecenie
wystawcy. Trasatem może być sam wystawca. Weksel może być wystawiony na rachunek osoby
trzeciej.
Art. 4. Weksel może być płatny w miejscu zamieszkania osoby
trzeciej, bądź w miejscowości, w której trasat ma miejsce zamieszkania, bądź w innej
miejscowości.
Art. 5. W wekslu, płatnym za okazaniem lub w pewien czas po
okazaniu, wystawca może zastrzec oprocentowanie sumy wekslowej. W każdym innym wekslu
zastrzeżenie takie uważa się za nienapisane. Stopa odsetek powinna być określona w
wekslu, w braku jej określenia zastrzeżenia oprocentowania uważa się za nienapisane.
Odsetki biegną od daty wystawienia weksla, jeżeli nie wskazano innej daty.
Art. 6. Weksel, w którym sumę wekslową napisano literami i
liczbami, w razie różnicy ważny jest na sumę napisaną literami. W razie różnicy
sum, napisanych kilkakrotnie literami lub kilkakrotnie liczbami, weksel jest ważny na
sumę mniejszą.
Art. 7. Jeżeli na wekslu znajdują się podpisy osób,
niezdolnych do zaciągania zobowiązań wekslowych, podpisy fałszywe, podpisy osób nie
istniejących albo podpisy, które z jakiejkolwiek innej przyczyny nie zobowiązują
osób, które weksel podpisały lub których nazwiskiem weksel został podpisany, nie
uchybia to ważności innych podpisów.
Art. 8. Kto podpisał weksel jako przedstawiciel innej osoby,
nie będąc umocowanym do działania w jej imieniu, odpowiada sam wekslowo, a jeżeli
zapłacił, ma takie same prawa, jakie miałaby osoba, której jest rzekomo
przedstawicielem. Zasady te stosuje się również do przedstawiciela, który przekroczył
granice swego umocowania.
Art. 9. Wystawca odpowiada za przyjęcie i za zapłatę weksla.
Od odpowiedzialności za przyjęcie wystawca może się zwolnić; zastrzeżenie, którym
wystawca zwalnia się od odpowiedzialności za zapłatę, uważa się za nienapisane.
Art. 10. Jeżeli weksel, niezupełny w chwili wystawienia,
uzupełniony został niezgodnie z zawartym porozumieniem, nie można wobec posiadacza
zasłaniać się zarzutem, że nie zastosowano się do tego porozumienia, chyba te
posiadacz nabył weksel w złej wierze albo przy nabyciu dopuścił się rażącego
niedbalstwa.
Dział
II. Indos.
Art. 11. Każdy
weksel można przenieść przez indos, chociażby nie był wystawiony wyraźnie na
zlecenie. Jeżeli wystawca umieścił w wekslu wyrazy "nie na zlecenie" lub inne
zastrzeżenie równoznaczne: można przenieść weksel tylko w formie i ze skutkami
zwykłego przelewu. Weksel można indosować również na trasata bez względu, czy
przyjął on weksel, czy nie, a także na wystawcę lub na każdą inną osobę, wekslowo
zobowiązaną. Osoby te mogą weksel dalej indosować.
Art. 12. Indos powinien być bezwarunkowy. Warunki, od
których uzależniono indos, uważa się za nienapisane. Indos częściowy jest nieważny.
Indos na okaziciela jest równoznaczny z indosem in blanco.
Art. 13. Indos powinien być napisany na wekslu lub na
złączonej z nim karcie dodatkowej (przedłużku) i podpisany przez indosanta. Indos
może nie wymieniać indosatarjusza lub może ograniczać się tylko do podpisu indosanta
(indos in blanco). W tym przypadku indos jest ważny tylko, jeżeli został napisany na
odwrotnej stronie weksla lub na przedłużku.
Art. 14. Indos przenosi wszystkie prawa z weksla. Jeżeli indos
jest in blanco, posiadacz weksla może:
1. wypełnić indos nazwiskiem własnym lub innej osoby;
2. indosować weksel dalej in blanco lub na inną osobę;
3. przenieść weksel na inną osobę bez wypełnienia indosu in
blanco i bez indosowania.
Art. 15. indosant odpowiada w braku przeciwnego zastrzeżenia za
przyjęcie i za zapłatę weksla. Indosant może zabronić dalszego indosowania; w tym
przypadku nie odpowiada wobec następnych indosatarjuszy.
Art. 16. Będzie uważany za prawnego posiadacza, kto ma weksel
i wykaże swoje prawo nieprzerwanym szeregiem indosów, chociażby ostatni indos był in
blanco. Przekreślone indosy uważa się w tym względzie za nieistniejące. Gdy po
indosie in blanco następuje dalszy indos, uważa się, że indosant, który go podpisał,
nabył weksel na mocy indosu in blanco. Jeżeli ktoś przez jakikolwiek wypadek utracił
posiadanie weksla, posiadacz, który wykaże swe prawo według przepisów ustępu
poprzedzającego, będzie zobowiązany do wydania weksla tylko, jeżeli go nabył w złej
wierze albo jeżeli przy nabyciu dopuścił się rażącego niedbalstwa.
Art. 17. Osoby, przeciw którym dochodzi się praw z weksla,
nie mogą wobec posiadacza zasłaniać się zarzutami, opartymi na swych stosunkach
osobistych z wystawcą lub z posiadaczami poprzednimi, chyba że posiadacz nabywając
weksel, działał świadomie na szkodę dłużnika.
Art. 18. Jeżeli indos zawiera wzmiankę "waluta do
odebrania", "do inkasa", "per procura" lub inną wzmiankę,
oznaczającą tylko pełnomocnictwo, wtedy posiadacz może wykonywać wszystkie prawa z
weksla; nie może go jednak indosować inaczej, jak tylko ze skutkami pełnomocnictwa. W
tym przypadku dłużnicy wekslowi mogą zasłaniać się wobec posiadacza tylko zarzutami,
służącymi im przeciw indosantowi. Pełnomocnictwo, zawarte w indosie pełnomocniczym,
nie wygasa przez śmierć mocodawcy ani przez to, że mocodawca utracił zdolność do
działań prawnych.
Art. 19. Jeżeli indos zawiera wzmiankę "waluta na
zabezpieczenie", "waluta w zastaw" lub jakąkolwiek inną wzmiankę,
wyrażającą zastaw, posiadacz może wykonywać wszystkie prawa z weksla; wszelako indos
jego ma znaczenie jedynie indosu pełnomocniczego. Dłużnicy wekslowi nie mogą w tym
przypadku zasłaniać się wobec posiadacza zarzutami, opartymi na swych stosunkach
osobistych z indosantem chyba że, posiadacz, biorąc weksel, działał świadomie na
szkodę dłużnika.
Art. 20. Indos po terminie płatności ma te same skutki, co
indos przed tym terminem. Indos jednak po proteście z powodu niezapłacenia lub po
upływie terminu ustanowionego dla protestu, ma tylko skutki zwykłego przelewu. Aż do
dowodu przeciwnego indos bez daty uważa się za dokonany przed upływem terminu,
ustanowionego dla protestu.
Dział
III - Przyjęcie.
Art. 21. Posiadacz weksla albo nawet
każdy, kto ten weksel ma, może aż do terminu płatności przedstawić go do przyjęcia
trasatowi w jego miejscu zamieszkania.
Art. 22. W każdym wekslu wystawca może zastrzec, iż weksel ma
być przedstawiony do przyjęcia z oznaczeniem lub bez oznaczenia terminu. Wystawca może
w wekslu zabronić przedstawienia do przyjęcia, za wyjątkiem przypadku gdy chodzi o
weksel, płatny u osoby trzeciej lub płatny w innej miejscowości niż ta, w której
trasat ma miejsce zamieszkania, albo płatny w pewien czas po okazaniu. Wystawca może
również zastrzec, że przedstawienie do przyjęcia nie może nastąpić przed dniem
oznaczonym. Każdy indosant może zastrzec, że weksel ma być przedstawiony do
przyjęcia, z oznaczeniem lub bez oznaczenia terminu, chyba, że wystawca zabronił
przedstawienia do przyjęcia.
Art. 23. Weksel płatny w pewien czas po okazaniu powinien być
przedstawiony do przyjęcia w ciągu roku od dnia wystawienia. Wystawca może oznaczyć
krótszy lub dłuższy termin. Indosanci mogą terminy te skrócić.
Art. 24. Trasat może żądać, aby mu weksel przedstawiono
ponownie do przyjęcia nazajutrz po pierwszym przedstawieniu. Osoby zainteresowane mogą
tylko wtedy podnosić zarzut, że żądaniu temu nie uczyniono zadość, gdy żądanie
stwierdzono w proteście. Posiadacz nie ma obowiązku pozostawienia w ręku trasata
weksla, przedstawionego do przyjęcia.
Art. 25. Przyjęcie pisze się na wekslu. Przyjęcie oznacza
się wyrazem ,"przyjęty" lub innym równoznacznym wyrazem; podpisuje je trasat.
Sam podpis trasata na przedniej stronie weksla oznacza przyjęcie. Gdy weksel jest płatny
w pewien czas po okazaniu lub gdy wskutek szczególnego zastrzeżenia ma być
przedstawiony do przyjęcia w terminie oznaczonym, przyjęcie powinno być datowane dniem
jego dokonania, chyba że posiadacz żąda, aby było datowane dniem przedstawienia. W
celu zachowania praw do zwrotnego poszukiwania przeciwko indosantom i wystawcy, posiadacz
powinien stwierdzić brak daty przez protest, dokonany we właściwym czasie.
Art. 26. Przyjęcie powinno być bezwarunkowe; można je
wszakże ograniczyć do części sumy wekslowej. Każde inne odstąpienie od treści
weksla, zamieszczone w przyjęciu, uważa się za odmowę przyjęcia. Wszakże akceptant
odpowiada według treści swego przyjęcia.
Art. 27. Jeżeli wystawca podał w wekslu miejsce zapłaty
odmienne od miejsca zamieszkania trasata bez oznaczenia osoby, u której zapłata powinna
być dokonana, trasat może w przyjęciu oznaczyć tę osobę. W braku tego oznaczenia
uważa się, że akceptant sam zobowiązał się zapłacić w miejscu zapłaty. Gdy weksel
płatny jest w miejscu zamieszkania trasata, może on w przyjęciu wskazać adres w tym
samym miejscu, gdzie zapłata powinna być dokonana.
Art. 28. Przez przyjęcie trasat zobowiązuje się do
zapłacenia weksla w terminie płatności. W razie niezapłacenia służy posiadaczowi
weksla, chociażby był wystawcą, bezpośrednie roszczenie z weksla przeciw akceptantowi
o wszystko, czego żądać można na podstawie art. 48 i 49.
Art. 29. Jeżeli trasat przekreślił przyjęcie przed
zwróceniem weksla, uważa się, że przyjęcia odmówił. Aż do dowodu przeciwnego
uważa się przekreślenie za dokonane przed zwróceniem weksla. Jeżeli jednak trasat
zawiadomił piśmiennie o przyjęciu posiadacza weksla lub kogokolwiek z podpisanych na
wekslu, odpowiada wobec nich według treści swego przyjęcia.
Dział IV
- Poręczenie wekslowe.
Art. 30. Zapłatę weksla można zabezpieczyć poręczeniem
wekslowym (aval) co do całości sumy wekslowej lub co do jej części. Poręczenie może
dać osoba trzecia lub nawet osoba podpisana na wekslu.
Art. 31. Poręczenie umieszcza się na wekslu albo na
przedłużku. Poręczenie oznacza się wyrazem "poręczam" lub innym zwrotem
równoznacznym; podpisuje je poręczyciel. Sam podpis na przedniej stronie weksla uważa
się za udzielenie poręczenia, za wyjątkiem przypadku gdy jest to podpis wystawcy lub
trasata. Poręczenie powinno wskazywać, za kogo je dano. W braku takiej wskazówki uważa
się, że poręczenia udzielono za wystawcę.
Art. 32. Poręczyciel wekslowy odpowiada tak samo, jak ten, za
kogo poręczył. Zobowiązanie poręczyciela jest ważne, chociażby nawet zobowiązanie,
za które poręcza, było nieważne z jakiejkolwiek przyczyny z wyjątkiem wady formalnej.
Poręczyciel wekslowy, który zapłacił weksel, nabywa prawa, wynikające z weksla,
przeciw osobie za którą poręczył, i przeciw tym, którzy wobec tej osoby odpowiadają
z weksla.
Dział V - Płatność
Art. 33. Weksel może być płatny:
za okazaniem;
w pewien czas po okazaniu;
w pewien czas po dacie;
w oznaczonym dniu.
Weksle z innymi terminami płatności lub z kilku następującymi po
sobie terminami są nieważne.
Art. 34. Weksel za okazaniem jest płatny przy przedstawieniu.
Weksel powinien być przedstawiony do zapłaty w ciągu roku od dnia wystawienia. Wystawca
może oznaczyć krótszy lub dłuższy termin. Indosanci mogą terminy te skrócić.
Wystawca może zastrzec, że weksel płatny za okazaniem, nie może być przedstawiony do
zapłaty przed oznaczonym dniem. W tym przypadku termin do przedstawienia biegnie od tego
dnia.
Art. 35. Termin płatności weksla, płatnego w pewien czas po
okazaniu, określa się według daty przyjęcia lub według daty protestu. Jeżeli nie
było protestu, przyjęcie nie datowane uważa się wobec akceptanta za dokonane w
ostatnim dniu terminu, wyznaczonego do przedstawienia.
Art. 36. Jeżeli termin płatności weksla jest oznaczony na
jeden miesiąc lub na więcej miesięcy po dacie lub po okazaniu, weksel ten jest płatny
w odpowiednim dniu tego miesiąca, w którym zapłata ma być dokonana. W braku takiego
dnia weksel jest płatny w ostatnim dniu tego miesiąca. Jeżeli termin płatności weksla
jest oznaczony na jeden miesiąc lub na więcej miesięcy i pół miesiąca po dacie lub
po okazaniu liczy się najpierw miesiące całe. Jeżeli płatność weksla jest oznaczona
na początek, na środek (np. połowę stycznia, połowę lutego itd.) lub na koniec
miesiąca, rozumie się przez to pierwszy, piętnasty lub ostatni dzień miesiąca.
Określenie "osiem dni" lub "piętnaście dni" wyraża nie jeden lub
dwa tygodnie, lecz okres całych ośmiu lub piętnastu dni. Określenie "pół
miesiąca" oznacza piętnaście dni.
Art. 37. Gdy weksel jest płatny w oznaczonym dniu w miejscu,
gdzie obowiązuje kalendarz odmienny od kalendarza miejsca wystawienia, uważa się datę
płatności za określoną według kalendarza miejsca płatności. Przy wekslu,
przekazanym z jednego miejsca na inne, w którym obowiązuje kalendarz odmienny, a
płatnym w pewien czas po dacie, przelicza się dzień wystawienia na dzień,
odpowiadający kalendarzowi miejsca płatności, i podług tego oznacza się termin
płatności. Zasadę ustępu poprzedzającego stosuje się także do obliczania terminów
przedstawienia weksli. Przepisów tych nie stosuje się, jeżeli z zastrzeżenia na wekslu
lub w ogóle z jego treści wynika, że chciano zastosować inne zasady.
Dział
VI - Zapłata
Art. 38. Posiadacz weksla, płatnego w oznaczonym dniu albo w
pewien czas po dacie lub po okazaniu, powinien przedstawić go do zapłaty bądź w
pierwszym dniu, w którym można wymagać zapłaty, bądź w jednym z dwóch następnych
dni powszednich. Przedstawienie weksla w izbie rozrachunkowej jest równoznaczne z
przedstawieniem do zapłaty.
Art. 39. Trasat może przy zapłacie żądać wydania weksla,
pokwitowanego przez posiadacza. Posiadacz nie może odmówić przyjęcia zapłaty
częściowej. W razie zapłaty częściowej trasat może żądać wzmianki o niej na
wekslu i osobnego pokwitowania.
Art. 40. Posiadacz weksla nie ma obowiązku przyjmowania
zapłaty przed terminem płatności. Trasat, który płaci przed terminem płatności,
czyni to na własne niebezpieczeństwo. Kto płaci w terminie płatności, zwolniony jest
ze zobowiązania, chyba że dopuścił się podstępu lub rażącego niedbalstwa.
Zobowiązany jest do sprawdzenia prawidłowości szeregów indosów, lecz
nie do sprawdzenia podpisów indosantów.
Art. 41. Jeżeli weksel wystawiono na walutę, która nie
jest walutą miejsca płatności, sumę weksla można zapłacić w walucie krajowej
podług jej wartości w dniu płatności. Jeżeli dłużnik dopuści się zwłoki,
posiadacz może żądać zapłaty sumy wekslowej w walucie krajowej według swego wyboru
albo według jej kursu w dniu płatności, albo według jej kursu w dniu zapłaty.
Wartość waluty zagranicznej oznacza się według zwyczajów miejsca płatności.
Wystawca jednak może zastrzec, że suma, przypadająca do zapłaty, ma być obliczona
według kursu, ustanowionego w wekslu. Zasad powyższych nie stosuje się do przypadku,
gdy wystawca zastrzegł, że zapłata ma być uiszczona w oznaczonej walucie
(zastrzeżenie zapłaty rzeczywistej w walucie zagranicznej). Jeżeli weksel wystawiono na
walutę, mającą w kraju wystawienia i w kraju zapłaty tę samą nazwę , lecz inną
wartość, domniemywa się , że miano na myśli walutę miejsca płatności.
Art.42. W przypadku nie przedstawienia weksla do zapłaty
w terminie, oznaczonym w art.38, każdy dłużnik Może złożyć sumę wekslową do
depozytu sądu miejsca płatności wekslu na koszt i niebezpieczeństwo posiadacza.
Dział
VII - Zwrotne poszukiwanie z powodu nie przyjęcia lub niezapłacenia
.Art. 43. Posiadacz weksla może dokonać zwrotnego
poszukiwania przeciw indosantom, wystawcy, tudzież innym dłużnikom wekslowym:
Po terminie płatności, jeżeli zapłata nie nastąpiła :
1. jeżeli odmówiono przyjęcia w całości lub części:
2. jeżeli otwarto postępowanie układowe albo jeżeli ogłoszono
upadłość trasata, bez względu czy weksel przyjął, czy nie, albo jeżeli trasat
zaprzestał płacenia długów, choćby to zaprzestanie nie zostało stwierdzone
orzeczeniem sądowym, lub też jeżeli przeprowadzono bezskutecznie egzekucję z jego
majątku;
3. jeżeli otwarto postępowanie układowe albo jeżeli ogłoszono
upadłość wystawcy weksla, co do którego istnieje zakaz przedstawienia do przyjęcia.
W przypadku zwrotnego poszukiwania przed terminem płatności,
przewidzianego w ust. 1 pkt. 2 i 3 artykułu niniejszego, sąd może udzielić
zobowiązanemu zwrotnie odroczenia, które nie może w żadnym razie przekraczać terminu
płatności weksla.
Art. 44. Odmowa przyjęcia lub zapłaty powinna być stwierdzona
aktem publicznym (protest z powodu nie przyjęcia lub niezapłacenia ). Protest z powodu
nie przyjęcia powinien być dokonany w terminach, w których ma nastąpić przedstawienie
weksla do przyjęcia. Jeżeli w przypadku art. 24 ust. 1 weksel został po raz pierwszy
przedstawiony w ostatnim dniu terminu, protest może być dokonany jeszcze dnia
następnego. Protest z powodu niezapłacenia weksla, płatnego w oznaczonym dniu albo w
pewien czas po dacie lub po okazaniu, powinien być dokonany w jednym z dwóch dni
powszednich, następujących po dniu płatności. Jeżeli weksel jest płatny za
okazaniem, protest powinien być dokonany z zachowaniem warunków dokonana protestu z
powodu nie przyjęcia, przewidzianych w ustępie poprzedzającym. Protest z powodu nie
przyjęcia zwalnia od przedstawienia do zapłaty i od protestu z powodu niezapłacenia. W
przypadku, gdy trasat bez względu, czy weksel przyjął, czy nie, zaprzestał płacenia
długów lub gdy przeprowadzono bezskutecznie egzekucję z jego majątku, posiadacz może
dokonać zwrotnego poszukiwania tylko po przedstawieniu weksla trasatowi do zapłaty i po
dokonaniu protestu. W przypadku otwarcia postępowania układowego albo ogłoszenia
upadłości trasata, bez względu, czy weksel przyjął, czy nie, zarówno jak w przypadku
otwarcia postępowania układowego albo ogłoszenia upadłości wystawcy weksla, co do
którego istnieje zakaz przedstawienia do przyjęcia, posiadacz weksla może dokonać
zwrotnego poszukiwania już na podstawie orzeczenia, którym otwarto postępowanie
układowe albo którym ogłoszono upadłość.
Art. 45. Posiadacz weksla powinien o nie przyjęciu lub o
niezapłaceniu zawiadomić swojego indosanta i wystawcę w ciągu czterech dni
powszednich, następujących po dniu protestu, a w przypadku zastrzeżenia "bez
'kosztów" - po dniu przedstawienia. Każdy indosant powinien w ciągu dwóch dni
powszednich, następujących po dniu, w którym otrzymał zawiadomienie, podać do
wiadomości swojego poprzednika otrzymane zawiadomienie, wskazując nazwiska i adresy
tych, którzy dokonali zawiadomień poprzednich, i tak kolejno aż do wystawcy. Terminy
powyższe biegną od otrzymania zawiadomienia poprzedniego. Ilekroć w myśl ustępu
poprzedzającego zawiadamia się osobę, podpisaną na wekslu, należy tak samo w jednym
terminie zawiadomić jej poręczyciela. Jeżeli indosant nie wskazał swego adresu lub
podał go w sposób nieczytelny, wystarczy zawiadomienie poprzedzającego go indosanta.
Zawiadomienia można dokonać w jakikolwiek sposób, nawet przez proste odesłanie weksla.
Obowiązany do zawiadomienia ma udowodnić, że dokonał go w przepisanym terminie. Termin
ten uważa się jako zachowany, jeżeli pismo z zawiadomieniem oddano na pocztę w
przepisanym terminie. Kto nie zawiadomi w czasie wyżej oznaczonym nie traci praw z
weksla, odpowiada jednak za szkodę, spowodowaną przez swe niedbalstwo, tylko do sumy, na
jaką weksel jest wystawiony.
Art. 46. Wystawca, indosant albo poręczyciel przez
zastrzeżenie "bez kosztów", "bez protestu" lub przez inne
równoznaczne, napisane na wekslu i podpisane, może zwolnić posiadacza weksla od
protestu z powodu nie przyjęcia lub niezapłacenia, jako warunku zwrotnego poszukiwania.
Zastrzeżenie takie nie zwalnia posiadacza ani od przedstawienia weksla w przepisanym
terminie, ani od obowiązku zawiadomienia. Dowód niezachowania terminu przedstawienia
ciąży na tym, kto się na tę okoliczność powołuje wobec posiadacza. Zastrzeżenie,
pochodzące od wystawcy, skuteczne jest wobec wszystkich dłużników wekslowych; jeżeli
pochodzi od indosanta lub od poręczyciela, ma skutek tylko wobec niego. Gdyby mimo
zastrzeżenia, pochodzącego od wystawcy, posiadacz dokonał protestu, sam ponosi koszty.
Jeżeli zastrzeżenie pochodzi od indosanta lub od poręczyciela, koszty dokonanego
protestu obciążają wszystkich dłużników wekslowych.
Art. 47. Kto weksel wystawił, przyjął indosował lub zań
poręczył, odpowiada wobec posiadacza solidarnie. Posiadacz może dochodzić
roszczeń przeciw jednemu, kilku lub wszystkim dłużnikom bez potrzeby zachowania
porządku, w jakim się zobowiązali. Takie samo prawo ma każdy dłużnik wekslowy,
który weksel wykupił. Dochodzenie sądowe roszczeń przeciw jednemu dłużnikowi nie
uniemożliwia dochodzenia przeciw innym dłużnikom, nawet następującym po dłużniku,
przeciw któremu w pierwszej kolejności skierowano dochodzenie sądowe.
Art. 48. Posiadacz weksla może żądać od zobowiązanego
zwrotnie:
1. nie przyjętej lub niezapłaconej sumy wekslowej wraz z
odsetkami, jeżeli je zastrzeżono;
2. odsetek w wysokości sześciu procent, a przy wekslach,
wystawionych i płatnych w Polsce, odsetek ustawowych od dnia płatności;
3. kosztów protestu, dokonanych zawiadomień, tudzież innych
kosztów;
4. prowizji komisowej, która w braku umowy wynosi jedną szóstą
od stu od sumy wekslowej i nie może przekroczyć tej stopy.
W przypadku zwrotnego poszukiwania przed płatnością będzie
potracone dyskonto od sumy wekslowej. Dyskonto oblicza się według stopy dyskontowej
Banku Polskiego w dniu zwrotnego poszukiwania w miejscu zamieszkania posiadacza.
Art. 49. Kto weksel wykupił, może żądać od swoich
poprzedników:
1. całkowitej sumy zapłaconej;
2. odsetek w wysokości sześciu procent, a przy wekslach,
wystawionych i płatnych w Polsce, odsetek ustawowych od powyższej sumy, licząc od dnia
wykupienia wekslu;
3. własnych kosztów;
4. prowizji komisowej od sumy wekslowej, obliczonej według art. 48
ust. 1 .pkt. 4).
Art. 50. Każdy dłużnik wekslowy, przeciw
któremu dokonuje się lub dokonywać można zwrotnego poszukiwania, może żądać, aby
mu za zapłatą sumy regresowej wydano weksel, protest, tudzież rachunek pokwitowany.
Indosant, który weksel wykupił, może przekreślić indos własny oraz indosy
następnych indosantów.
Art. 51. W przypadku zwrotnego poszukiwania po częściowym
przyjęciu weksla ten, kto płaci nieprzyjętą część sumy wekslowej, może żądać
stwierdzenia zapłaty na wekslu i osobnego pokwitowania. Nadto posiadacz weksla wyda mu
poświadczony przez siebie odpis weksla oraz protest celem umożliwienia dalszego
zwrotnego poszukiwania.
Art. 52. Zwrotnie poszukujący może w braku zastrzeżenia
przeciwnego wykonać swoje prawo także w ten sposób, że na jednego ze zobowiązanych
zwrotnie wystawia nowy weksel (weksel zwrotny), płatny za okazaniem i w miejscu
zamieszkania zobowiązanego zwrotnie. Weksel zwrotny obejmuje oprócz sum, wymienionych w
art. 48 i 49, stręczne i opłatę stemplową za weksel zwrotny. Jeżeli weksel zwrotny
wystawia posiadacz weksla, wysokość sumy wekslowej oznaczona będzie według kursu
weksla za okazaniem, przekazanego z miejsca płatności weksla pierwotnego na miejsce
zamieszkania zobowiązanego zwrotnie. Jeżeli weksel zwrotny wystawia indosant, wysokość
sumy wekslowej oznaczona będzie podług kursu weksla za okazaniem, przekazanego z miejsca
zamieszkania wystawcy weksla zwrotnego na miejsce zamieszkania zobowiązanego zwrotnie.
Art. 53. Po bezskutecznym upływie terminów, ustanowionych:
- do przedstawienia weksla, płatnego za okazaniem lub w pewien czas
po okazaniu;
- do protestu z powodu nie przyjęcia lub niezapłacenia;
- do przedstawienia do zapłaty w razie zastrzeżenia "bez
kosztów";
posiadacz traci prawo do indosantów, wystawcy oraz do innych
dłużników wekslowych z wyjątkiem akceptanta. W razie nie przedstawienia weksla do
przyjęcia w terminie, zastrzeżonym przez wystawcę, posiadacz traci prawo zwrotnego
poszukiwania z powodu niezapłacenia jako też z powodu nie przyjęcia, wyjąwszy, gdyby z
treści zastrzeżenia wynikało, że wystawca chciał się jedynie uchylić od
odpowiedzialności za przyjęcie. Jeżeli zastrzeżenie co do terminu przedstawienia
uczynił indosant, tylko on może się na nie powołać.
Art. 54. Jeżeli przedstawienie weksla albo protest nie mogą
być dokonane w terminach przepisanych z powodu przeszkody nie do przezwyciężenia
(ustawowego przepisu któregokolwiek państwa albo innego wypadku siły wyższej), terminy
te ulegają przedłużeniu. Posiadacz obowiązany jest zawiadomić bez zwłoki swego
indosanta o wypadku siły wyższej i o tym zawiadomieniu zaznaczyć na wekslu lub na
przedłużku z dodaniem daty i swojego podpisu; poza tym stosuje się przepisy art. 45. Po
ustaniu siły wyższej posiadacz weksla powinien bez zwłoki przedstawić weksel do
przyjęcia lub do zapłaty, a w razie potrzeby dokonać protestu. Jeżeli siła wyższa
trwa dłużej niż trzydzieści dni, licząc od terminu płatności, można wykonać
zwrotne poszukiwanie bez przedstawienia weksla i bez protestu. Co do weksli, płatnych za
okazaniem lub w pewien czas po okazaniu, termin trzydziestodniowy biegnie od dnia, w
którym, posiadacz zawiadomił swego indosanta o wypadku siły wyższej, chociażby nawet
zawiadomienie takie nastąpiło jeszcze przed upływem terminu do przedstawienia;. co do
weksli, płatnych w pewien czas po okazaniu, termin trzydziestodniowy przedłuża się o
czas, w jaki po okazaniu weksel był płatny. Okoliczności czysto osobistych,
dotyczących posiadacza weksla lub osoby, której zlecił on przedstawienie weksla lub
dokonanie protestu, nie uważa się za wypadki siły wyższej.
Dział VIII - Wyręczenie.
1. Przepisy ogólne.
Art. 55. Wystawca, indosant lub poręczyciel mogą wskazać
osobę, która ma przyjąć albo zapłacić weksel w potrzebie. Weksel można pod
warunkami niżej określonymi przyjąć lub zapłacić przez wyręczenie na rzecz
któregokolwiek dłużnika, przeciw któremu może być wykonywane zwrotne poszukiwanie.
Każda osoba trzecia, nawet trasat lub osoba, już zobowiązana z weksla, z wyjątkiem
akceptanta, mogą być wyręczycielami. O wyręczeniu wyręczyciel zawiadomi w ciągu
dwóch dni powszednich osobę, która wyręcza. Jeżeli terminu nie zachowa, odpowiada za
szkodę, spowodowaną przez swoje niedbalstwo, tytko do sumy, na jaką weksel jest
wystawiony.
2. Przyjęcie przez wyręczenie.
Art. 56. Przyjęcie przez wyręczenie może nastąpić we
wszystkich przypadkach, gdy posiadacz weksla, co do którego nie istnieje zakaz
przedstawienia do przyjęcia, ma prawo zwrotnego poszukiwania przed terminem płatności.
Jeżeli na wekslu wskazano osobę, która ma weksel przyjąć lub zapłacić w potrzebie w
miejscu płatności, posiadacz nie może przed terminem płatności wykonać zwrotnego
poszukiwania przeciw temu, kto wskazał tę osobę, i przeciw następującym po nim
dłużnikom chyba, że przedstawił weksel osobie wskazanej i że odmówienie przez nią
przyjęcia stwierdzone zostało protestem.
W innych przypadkach wyręczenia posiadacz może nie zgodzić się
na przyjęcie przez wyręczenie. Jeżeli jednak zgodzi się na nie, traci prawo zwrotnego
poszukiwania przed terminem płatności przeciw temu, na czyją rzecz nastąpiło
przyjęcie przez wyręczenie i przeciw następującym po nim dłużnikom.
Art. 57. Przyjęcie przez wyręczenie umieszcza się na wekslu;
podpisuje je wyręczyciel. Przyjęcie powinno wskazywać na czyją rzecz wyręczenie
nastąpiło; w braku tej wskazówki przyjęcie uważa się za udzielone na rzecz wystawcy.
Art. 58. Akceptant przez wyręczenie odpowiada wobec posiadacza
oraz indosantów, następujących po wyręczonym, tak samo, jak ostatni. Pomimo przyjęcia
przez wyręczenie wyręczony i jego poprzednicy mogą za zwrotem sumy oznaczonej w art.
48., żądać od posiadacza wydania weksla oraz protestu i rachunku pokwitowanego, jeżeli
je sporządzono.
4. Zapłata przez wyręczenie.
Art. 59. Zapłata przez wyręczenie może nastąpić we
wszystkich przypadkach, w których można dochodzić zwrotnego poszukiwania po terminie
płatności weksla lub przed tym terminem. Zapłata przez wyręczenie obejmuje całą
sumę, którą miałby zapłacić wyręczony. Dokonana będzie najpóźniej nazajutrz po
ostatnim dniu, przepisanym dla protestu z powodu niezapłacenia.
Art. 60. Jeżeli weksel przyjęły przez wyręczenie osoby
mające zamieszkanie w miejscu płatności, albo jeżeli osoby mające zamieszkanie w tym
samym miejscu wskazano jako mające płacić w potrzebie, posiadacz przedstawi weksel
wszystkim tym osobom i w razie nie uiszczenia zapłaty przez wyręczenie dokona protestu z
powodu nie zapłacenia najpóźniej nazajutrz po ostatnim dniu przepisanym dla protestu. W
razie nie dokonania protestu w tym czasie ten, kto wskazał adres w potrzebie lub na
czyją rzecz nastąpiło przyjęcie, tudzież następujący po nim indosanci wolni są od
odpowiedzialności.
Arl. 61. Posiadacz weksla, który odmawia przyjęcia zapłaty
przez wyręczenie, traci prawo zwrotnego poszukiwania przeciw tym, którzy byliby
zwolnieni.
Art.62. Zapłatę przez wyręczenie stwierdza się pokwitowaniem
na wekslu, oznaczając osobę, na której rzecz zapłaty dokonano. W braku takiego
oznaczenia uważa się, że zapłaty dokonano na rzecz wystawcy. Weksel i protest, jeżeli
był dokonany, wręczyć należy płacącemu przez wyręczenie.
Art..63. Płacący przez wyręczenie nabywa prawa, wynikające z
weksla, przeciw wyręczonemu i przeciw tym, którzy wobec wyręczonego odpowiadają z
weksla. Nie może on jednak dalej weksla indosować. Indosanci, następujący po
wyręczonym, są zwolnieni. W razie zbiegu kilku ofiarujących zapłatę przez
wyręczenie, pierwszeństwo należy się temu, kto przez zapłatę zwalnia największą
liczbę dłużników. Kto wbrew temu przepisowi, mimo świadomości stanu rzeczy, płaci
przez wyręczenie, traci prawo zwrotnego poszukiwania przeciw tym, którzy byliby
zwolnieni.
Dział IX - Wtóropisy i odpisy weksla.
1. Wtóropisy.
Art. 64. Weksel można wystawić w kilku jednobrzmiących
egzemplarzach. Egzemplarze te ponumerowane będą w samym tekście dokumentu; w przeciwnym
razie każdy z egzemplarzy uważa się za weksel odrębny. Każdy posiadacz weksla może
na własny koszt żądać wydania większej liczby egzemplarzy, o ile z weksla nie wynika,
że go wystawiono w jednym egzemplarzu. W tym celu posiadacz ma zwrócić się do swego
bezpośredniego indosanta, który jest obowiązany zwrócić się do swego poprzednika i
tak dalej aż do wystawcy. Indosanci obowiązani są do powtórzenia swoich indosów dla
nowych egzemplarzy.
Art. 65. Zapłata, dokonana na jeden z egzemplarzy, zwalnia
nawet wtedy, gdyby nie było na wekslu zastrzeżenia, że taka zapłata pozbawia
ważności inne egzemplarze. Wszelako trasat odpowiada z każdego przyjętego przez siebie
egzemplarza, którego mu nie zwrócono. Indosant, który przeniósł egzemplarze na
różne osoby, jako też następni indosanci odpowiadają ze wszystkich podpisanych przez
siebie egzemplarzy, których im nie zwrócono.
Art. 66. Kto przesyła jeden egzemplarz do przyjęcia, powinien
oznaczyć na innych egzemplarzach nazwisko osoby, u której ów egzemplarz się znajduje.
Osoba ta jest obowiązana wydać go prawnemu posiadaczowi innego egzemplarza. Jeżeli
wydania odmówi, posiadacz może wykonać zwrotne poszukiwanie tylko po
stwierdzeniu przez protest:
1. że egzemplarz, przesłany do przyjęcia, mimo żądania nie
został mu wydany;
2. że na inny egzemplarz nie można było uzyskać przyjęcia lub
zapłaty.
3. Odpisy.
Art. 67. Każdy posiadacz wekslu ma prawo sporządzenia z
niego odpisów. Odpis powinien dokładnie odtwarzać oryginał z indosami i wszelkimi
wzmiankami, znajdującymi się na nim; należy na nim zaznaczyć, gdzie odpis się
kończy. Na odpisie można umieszczać indosy i poręczenia wekslowe w ten sam sposób i z
tymi samymi skutkami, jak na oryginale.
Art. 68. Odpis powinien wskazywać osobę, u której znajduje
się oryginał. Jest ona zobowiązana wydać ten oryginał prawnemu posiadaczowi odpisu.
Jeżeli osoba, u której znajduje się oryginał, odmówi wydania go, posiadacz odpisu
może dokonać zwrotnego poszukiwania przeciw indosantom odpisu i przeciw tym, którzy
poręczyli na odpisie, dopiero po stwierdzeniu przez protest, że mimo żądania
posiadacza odpisu nie wydano mu oryginału. Jeżeli oryginał po ostatnim indosie,
umieszczonym przed sporządzeniem odpisu, zawiera wzmiankę "odtąd indos ważny
tylko na odpisie" lub inne wyrażenie równoznaczne, późniejszy indos na oryginale
jest nieważny.
Dział
X - Zmiany.
Art. 69. W razie zmiany tekstu weksla osoby, które weksel
podpisały po dokonaniu, odpowiadają według brzmienia tekstu zmienionego; osoby, które
weksel poprzednio podpisały, odpowiadają według brzmienia tekstu pierwotnego.
Dział
XI - Przedawnienie.
Art. 70. Roszczenia wekslowe przeciw
akceptantowi ulegają przedawnieniu z upływem lat trzech, licząc od dnia płatności
weksla. Roszczenia posiadacza weksla przeciw indosantom i wystawcy ulegają przedawnieniu
z upływem roku, licząc od dnia protestu, dokonanego w należytym czasie, w przypadku
zaś zastrzeżenia "bez kosztów" - licząc od dnia płatności. Roszczenia
indosantów między sobą i przeciw wystawcy ulegają przedawnieniu z upływem sześciu
miesięcy, licząc od dnia, w którym indosant wykupił weksel albo, w którym sam został
pociągnięty z weksla do odpowiedzialności sądowej.
Art. 71. Prawo powszechne określa przyczyny przerwania i
zawieszenia biegu przedawnienia roszczeń wekslowych. Przerwanie przedawnienia ma skutek
jedynie wobec tego dłużnika wekslowego, którego dotyczy przyczyna przerwania.
Dział XII - Przepisy ogólne.
Art. 72. Jeżeli termin płatności weksla przypada na dzień
ustawowo uznany za świąteczny, zapłaty domagać się można dopiero w najbliższym dniu
powszednim. Również wszystkie inne czynności, dotyczące weksla, w szczególności
przedstawienie do przyjęcia i dokonanie protestu, mogą być podejmowane jedynie w dniu
powszednim. Jeżeli ostatni dzień terminu, w ciągu którego jedna z tych czynności ma
być przedsięwzięta, przypada na dzień ustawowo uznany za świąteczny, termin
przedłuża się do najbliższego dnia powszedniego. Dni świąteczne, przypadające w
ciągu terminu, wlicza się do tego terminu.
Art. 73. Do terminów ustawowych lub w wekslu oznaczonych nie
wlicza się dnia początkowego.
Art. 74. Nie są dopuszczalne dni ulgowe ani na podstawie
ustawy, ani według uznania sędziego.
Art. 75. Za niepiśmiennych lub nie mogących pisać może
podpisać się na wekslu inna osoba, której podpis winien być uwierzytelniony przez
notariusza lub władzę gminną z zaznaczeniem, że osoba ta podpisała się na życzenie
niepiśmiennego lub nie mogącego pisać. Uwierzytelnienie winno być umieszczone na
wekslu lub na przedłużku.
Dział XIII -
Roszczenie z tytułu niesłusznego wzbogacenia.
Art. 76. Wystawca i akceptant, których zobowiązanie
wekslowe wygasło wskutek przedawnienia lub zaniedbania czynności zachowawczych, są
zobowiązani wobec posiadacza weksla, o ile z jego szkodą niesłusznie się wzbogacili.
Roszczenie z tytułu niesłusznego wzbogacenia ulega przedawnieniu z upływem lat trzech,
licząc od dnia wygaśnięcia zobowiązania wekslowego.
Dział XIV - Kolizja ustaw.
Art. 77. Zdolność osoby do zaciągania zobowiązań wekslowych
ocenia się według jej prawa ojczystego. Jeżeli prawo to uznaje za właściwe prawo
innego kraju, należy je stosować. Kto według prawa, określonego w ustępie
poprzedzającym, nie ma zdolności wekslowej mimo to jest ważnie zobowiązany, jeżeli
podpisał weksel w kraju, według którego ustaw miałby zdolność wekslową. Przepisu
tego nie stosuje się do obywatela polskiego, który zaciągnął zobowiązanie wekslowe
za granicą.
Art. 78. Formę oświadczenia wekslowego ocenia się według
ustaw kraju, w którym oświadczenie zostało podpisane. Jeżeli jednak oświadczenie
wekslowe, nieważne ze względu na przepis ustępu poprzedzającego, odpowiada prawu
kraju, w którym zostało podpisane późniejsze oświadczenie, ważności późniejszego
oświadczenia nie uchybia okoliczność, że forma wcześniejszego oświadczenia była
nieprawidłowa. Zobowiązania wekslowe, zaciągnięte zagranicą przez obywatela
polskiego, są ważne w Polsce w stosunku do innego obywatela polskiego także wówczas,
jeżeli zostały zaciągnięte z zachowaniem formy, przewidzianej w prawie niniejszym.
Art. 79. Skutki zobowiązania akceptanta wekslowego określa
prawo miejsca płatności weksla. Skutki zobowiązań innych osób, na wekslu podpisanych,
określa prawo kraju, w którym osoby te złożyły podpisy.
Art. 80. Terminy wykonywania zwrotnego poszukiwania określa w
stosunku do wszystkich osób, które weksel podpisały, prawo miejsca wystawienia weksla.
Art. 81. Prawo miejsca wystawienia weksla rozstrzyga o tym, czy
posiadacz weksla trasowanego nabywa wierzytelność, która była podstawą, wystawienia
weksla.
Art. 82. Prawo kraju miejsca płatności weksla rozstrzyga, czy
przyjęcie może być, ograniczone do części sumy wekslowej i czy posiadacz jest
zobowiązany do przyjęcia zapłaty częściowej.
Art. 83. Formę i terminy protestu, a także formę innych
czynności, potrzebnych do wykonania lub do zachowania praw wekslowych, ocenia się
według ustaw kraju, w którym protest ma być dokonany lub czynność przedsięwzięta.
Art. 84. Prawo kraju miejsca płatności weksla określa
środki, jakie należy przedsięwziąć w razie zaginięcia lub kradzieży weksla
Dział
XV - Protest.
Art. 85. Protest sporządza notariusz
Art. 86. Protest zawiera:
1. nazwisko osoby która żąda protestu, oraz osoby, przeciw
której protest ma być dokonany;
2. stwierdzenie, że osoba, przeciw której protest ma być
dokonany, nie uczyniła zadość wezwaniu, skierowanemu do niej, a nadto oświadczenie,
złożone przez tę osobę , albo stwierdzenie, że jej nie zastano albo że nie można
było odnaleźć lokalu jej przedsiębiorstwa lub mieszkania;
3. oznaczenie miejsca i dnia, w których wezwania dokonano lub
bezskutecznie starano się go dokonać;
4. oznaczenie, ile egzemplarzy weksla przedstawiono i jakie;
5. podpis organu, sporządzającego protest, pieczęć urzędowa i
numer protestu.
Jeżeli trasat zażąda, aby mu weksel nazajutrz przedstawiono
ponownie do przyjęcia, należy o tym zaznaczyć w proteście.
Art. 87. Przedstawienia weksla, wezwania do wydania egzemplarza
lub oryginału, tudzież wszystkich innych czynności zachowawczych należy - w braku
odmiennego wskazania w wekslu - dokonać w lokalu przedsiębiorstwa, a gdyby nie można
było zaleźć takiego lokalu - w mieszkaniu osoby, do której wezwanie ma być
skierowane. W innym miejscu, np. "na giełdzie", można tych czynności dokonać
jedynie za zgodą stron zainteresowanych. Organ, sporządzający protest, obowiązany jest
dokonać poszukiwania lokalu przedsiębiorstwa albo mieszkania osoby, do której wezwanie
ma być skierowane, i odpowiada za szkodę, spowodowana brakiem należytej staranności.
Jednakże zaniedbanie lub niedokładność poszukiwań nigdy nie mogą stanowić przyczyny
nieważności protestu.
Art. 88. Protest należy napisać na odwrotnej stronie weksla
albo na osobnej karcie, połączonej z wekslem. Jeżeli na odwrotnej stronie nie ma
żadnych oświadczeń, należy pisanie protestu zacząć od brzegu, w przeciwnym zaś
razie bezpośrednio po ostatnim oświadczeniu. Jeżeli protest ma być napisany w
całości lub w części na osobnej i karcie dodatkowej, należy tę kartę połączyć z
wekslem w ten sposób, aby nie było wolnych miejsc na odwrotnej stronie weksla;
połączenie weksla z kartą dodatkową powinno być przypieczętowane pieczęcią
urzędową lub przepisane treścią aktu protestowego.
Art. 89. Jeden dokument protestowy wystarczy również w
przypadku, gdy na podstawie innego weksla skierowano wezwania do większej liczby osób.
Jeżeli zobowiązanemu przedstawiono równocześnie kilka egzemplarzy weksla albo jego
oryginał i odpis, wystarczy umieszczenie protestu na jednym egzemplarzu lub na oryginale.
Organ, sporządzający protest, zaznaczy na innych egzemplarzach lub na odpisie, gdzie
protest umieszczono lub, że go umieszczono na oryginale i tę uwagę podpisze.
Art. 90. Jeżeli protest ma być dokonany z powodu częściowej
odmowy przyjęcia weksla, należy sporządzić jego odpis, zawierający wszystkie indosy i
oświadczenia, i napisać protest na tym odpisie lub na załączonej z nim karcie
dodatkowej, a o sporządzeniu protestu zaznaczyć na oryginale. Protest z powodu nie
wydania oryginału (art. 68 ust. 2) należy napisać na odpisie 1ub na załączonej z nim
karcie. Kartę, zawierającą protest, należy połączyć z odpisem w sposób, jak w art.
88 ust. 2.
Art. 91. Organ, sporządzający protest, jest upoważniony i
obowiązany do odbioru zapłaty i do pokwitowania. W przypadku takiej zapłaty połączone
z nią koszty tego organu ponosi osoba, przeciw której protest miał być dokonany.
Art. 92. Jeżeli organ, sporządzający protest, nie zastanie
osoby, do której wezwanie ma być skierowane, w lokalu jej przedsiębiorstwa lub w jej
mieszkaniu, powinien zostawić tam zawiadomienie o dokonaniu protestu, zawierające
nazwisko i miejsce zamieszkania posiadacza weksla, nazwisko wystawcy i trasata, sumę
wekslową, termin płatności oraz nazwisko i lokal urzędowy organu, sporządzającego
protest.
Art. 93. Przy dokonywaniu czynności zachowawczych notariusz
może posługiwać się pomocnikami, których prezes sądu okręgowego na wniosek
notariusza do tego upoważni. Za działalność pomocnika w tym zakresie notariusz
odpowiada solidarnie z pomocnikiem.
Art. 94. Organ, sporządzający protest, obowiązany jest
przechowywać osobno odpisy protestów wraz z wypisem istotnej treści weksla zaopatrzone
numerem, i odpisy te składać w porządku chronologicznym, w jakim protesty zostały
sporządzone. Zainteresowanym mogą być na żądanie wydawane odpisy tych
dokumentów z ich uwierzytelnieniem lub bez niego. Minister Sprawiedliwości określi w
drodze rozporządzenia termin po upływie którego dokumenty wymienione w ustępie
pierwszym, mogą być zniszczone, oraz sposób ich zniszczenia.
Art. 95. Minister Sprawiedliwości może w drodze
rozporządzenia, wydanego w porozumieniu z Ministrem Poczt i Telegrafów, wprowadzić
sporządzanie przez urzędy pocztowe protestów z powodu niezapłacenia weksla; do
protestów takich stosuje się przepisy art. 86 - 89, 91, 92 i 94.
Dział XVI - Weksle zaginione.
Art. 96. Ten, komu weksel zaginął, może
żądać od sądu grodzkiego miejsca płatności weksla uznania go za umorzony. We wniosku
należy podać istotną treść weksla oraz uprawdopodobnić jego utratę, jak również
interes prawny, który uzasadnia żądanie umorzenia. Sąd przez ogłoszenie w Monitorze
Polskim wezwie posiadacza zaginionego weksla do zgłoszenia się w ciągu
sześćdziesięciu dni i do okazania weksla sądowi. Termin ten biegnie od dnia
płatności weksla, a gdyby wniosek zgłoszono po terminie płatności lub gdyby termin
płatności weksla nie był oznaczony od dnia ogłoszenia. Końcowy dzień terminu
powinien być oznaczony w ogłoszeniu według daty kalendarza. Jeżeli w ciągu terminu,
oznaczonego w wezwaniu, nikt nie zgłosi się z wekslem, sąd wyda orzeczenie, uznające
weksel za umorzony. Jeżeli natomiast posiadacz weksla zgłosi się przed wydaniem
orzeczenia, sad umorzy dalsze postępowanie po przesłuchaniu zainteresowanych i po
okazaniu weksla żądającemu umorzenia. Zarówno o wszczęciu postępowania, jako też o
jego wyniku sąd zawiadomi trasata i wszystkich dłużników wekslowych, wskazanych przez
żądającego umorzenia weksla.
Art. 97. Dłużnik wekslowy i trasat, który po otrzymaniu
zawiadomienia o wszczęciu postępowania płaci weksel, czyni to na własne
niebezpieczeństwo; wolno mu jednak sumę wekslową złożyć do depozytu sadowego miejsca
płatności i zwolnić się przez to ze zobowiązania.
Art. 98. Po ogłoszeniu wezwania o okazanie weksla i po terminie
jego płatności, żądający umorzenia może domagać się od akceptanta złażenia sumy
wekslowej da depozytu sądowego albo zapłaty za zabezpieczeniem; prawo wyboru służy
dłużnikowi. Złożenie do depozytu zwalnia i w tym przypadku ze zobowiązania.
Art. 99. W toku postępowania o umorzenie weksla można
wykonywać zwrotne poszukiwanie przeciw wystawcy oraz indosantom, jeżeli akceptant, a w
braku przyjęcia trasat, pomimo wezwania nie złoży sumy wekslowej do depozytu sadowego,
ani nie dokona zapłaty za zabezpieczeniem. Odmowę należy stwierdzić protestem na
podstawie odpisu weksla. Do zwrotnego poszukiwania stosuje się przepisy artykułu
poprzedzającego.
Art. 100. Na podstawie orzeczenia. uznającego weksel za
umorzony można wykonywać wszystkie prawa z weksla.
TYTUŁ II -
Weksel własny.
Art. 101. Weksel własny zawiera:
1. nazwę "weksel" w samym tekście dokumentu, w języku,
w jakim go wystawiono;
2. przyrzeczenie bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy
pieniężnej;
3. oznaczenie terminu płatności;
4. oznaczenie miejsca płatności;
5. nazwisko osoby na której rzecz lub na której zlecenie zapłata
ma być dokonana;
6. oznaczenie daty i miejsca wystawienia weksla;
7. podpis wystawcy weksla.
Art. 102. Nie będzie uważany za weksel własny dokument,
któremu brak jednej z cech, wskazanych w artykule poprzedzającym, wyjąwszy przypadki,
określone w ustępach następujących. Weksel własny bez oznaczenia terminu płatności
uważa się za płatny za okazaniem. W braku osobnego oznaczenia, miejsce wystawienia
weksla uważa się za miejsce płatności, a także za miejsce zamieszkania wystawcy.
Weksel własny, w którym nie oznaczono miejsca wystawienia, uważa się za wystawiony w
miejscu, podanym obok nazwiska wystawcy.
Art. 103. Do weksla własnego stosuje się przepisy o wekslu
trasowanym, o ile z istotą weksla własnego nie zostają w sprzeczności i dotyczą:
indosu (art. I1 - 20);
płatności (art. 33 - 37);
zapłaty (art. 38 - 42);
zwrotnego poszukiwania z powodu niezapłacenia (art. 43 - 50, 52 -
54);
zapłaty przez wyręczenie (art. 55, 59 - 63);
odpisów (art. 67 i 68);
zmian (art. 69);
przedawnienia (art. 70 i 71);
dni świątecznych, obliczania terminów i zakazu dni ulgowych (art.
72, 73 i 74);
sposobu uwierzytelniania podpisów osób niepiśmiennych lub nie
mogących pisać (art. 75);
roszczenia z tytułu niesłusznego wzbogacenia (art. 76);
kolizji ustaw (art. 77 - 80 i 82 - 84);
weksli zaginionych (art. 96 - 100).
Również stosuje się do weksla własnego przepisy o wekslu
płatnym u trzeciego lub w innej miejscowości, niż miejsce zamieszkania trasata (art. 4
i 27), o zastrzeżeniu odsetek (art. 5), o różnicach w oznaczeniu sumy wekslowej (art.
6), o skutkach podpisu, złożonego w warunkach, przewidzianych w art. 7, o skutkach
podpisu osoby, działającej bez pełnomocnictwa albo przekraczającej jego granice (art.
8), o wekslu in blanco (art. 10) oraz o protestach (art. 85 - 95) z tą różnicą, że
protest ma być dokonany przeciw wystawcy. Do weksla własnego stosuje się również
przepisy o poręczeniu wekslowym (art. 30 - 32); w przypadku, przewidzianym w ustępie
ostatnim art. 31, jeżeli poręczyciel nie wskazał za kogo poręcza, uważa się, że
poręczenie dał za wystawcę.
Art. 104. Odpowiedzialność wystawcy weksla własnego jest taka
sama, jak akceptanta wekslu trasowanego. Weksle własne, płatne w pewien czas po
okazaniu; powinny być w terminach, oznaczonych w art. 23, przedstawione celem zaznaczenia
wizy przez wystawcę. Termin po okazaniu biegnie od daty wizy, podpisanej przez wystawcę
na wekslu. Jeżeli wystawca wzbrania się umieścić wizę lub zaopatrzyć ją datą,
odmowę należy stwierdzić protestem (art. 25); od daty protestu biegnie termin, w jaki
po okazaniu weksel był płatny.
TYTUŁ III - Przepisy końcowe i
przejściowe
Art. 105. Z dniem wejścia w życie prawa niniejszego traci
moc rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 14 listopada 1924 r o prawie
wekslowym (Dz. U. R. P. Nr. 100, poz. 926) wraz z wydanymi na jego podstawie
rozporządzeniami.
Art. 106. Ilekroć przepisy prawne powołują się na
dotychczasowe prawo wekslowe, stosuje się odpowiednio przepisy prawa niniejszego.
Art. 107. Rozporządzenie Ministra Skarbu, wydane w porozumieniu
z Ministrem Sprawiedliwości ustali, które instytucje są izbami rozrachunkowymi.
Art. 108. Pozostają w mocy przepisy rozporządzenia Prezydenta
Rzeczypospolitej z dnia 12 czerwca 1934 r; o wierzytelnościach w walutach zagranicznych
(Dz. U. R. P. Nr. 59, poz. 509). z wyjątkiem przepisów art. 2 ust. 3 i art. 7 pkt. 2,
które tracą moc w stosunku do weksli, wystawionych po wejściu w życie prawa
niniejszego.
Art. 109. Przepisów prawa niniejszego nie stosuje się do
weksli, wystawionych przed jego wejściem w życie.
Art. 110. Wykonanie prawa niniejszego zleca się Ministrowi
Sprawiedliwości.
Art. 111. Ustawa niniejsza wchodzi w życie z dniem 1 lipca 1936
r |